تأثیر مدیریت بقایای گندم و آبیاری با آب‌شور بر عملکرد ذرت بهاره و تغییرات شوری نیمرخ خاک

تجمع بیش از حد نمک در منطقه ریشه و افت شدید عملکرد یکی از مشکلات اصلی استفاده از آب­های شور در مناطق گرم و خشک می­باشد. از اینرو این تحقیق با هدف بررسی اثر مدیریت­های مختلف استفاده از بقایای گندم بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه­ای بهاره (رقم مبین) و شوری خاک در شرایط آبیاری با آب شور اجرا گردید. برای این منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در لایسیمتر­هایی به قطر 8/0 متر و ارتفاع 2/1 متر حاوی خاک لومی­سیلتی به مدت یک سال زراعی انجام شد. عامل اول مدیریت­های مختلف استفاده از بقایای گندم شامل M1: بدون استفاده از بقایای گیاهی،M2: استفاده از بقایای گیاهی در سطح خاک به عنوان خاکپوشوM3: اختلاط بقایای گیاهی با لایه سطحی خاک تا عمق 30 سانتیمتر و عامل دوم شوری آب آبیاری شامل S1: شوری آب رودخانه کارون (به­طور متوسط دو دسی­زیمنس بر متر)، S2: شوری 5/4دسی­زیمنس بر متر و S3: شوری هفت دسی­زیمنس بر متر بود. مدیریت­های استفاده از بقایا به صورت خاکپوش و اختلاط با خاک در مقایسه با عدم استفاده از بقایا، سبب کاهش شوریلایه سطحی به­طور متوسط به­ترتیب حدود 1/16% و 8/7 % و انتقال املاح به لایه­های پایین­تر شدند. اثر صفات شوری آب آبیاری و مدیریت استفاده از کلش گندم بر تبخیر- تعرق، عملکرد و اجزای آن معنی­دار بود اما اثر متقابل این صفات فقط بر تبخیر-تعرق، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و طول بلال معنی­دار شد. به­طوری که بیشترین تأثیر بقایای گیاهی بر تعدیل کاهش عملکرد دانه (6/14 %) و عملکرد بیولوژیکی (8/19 %) نسبت به شاهد، در مدیریت M2 و سطح شوری S2 به­دست آمد. از اینرو استفاده از بقایای گیاهی به­عنوان خاکپوش را می­توان راهکاری مؤثر برای کاهش آثار منفی استفاده از آب­های شور در کشاورزی توصیه نمود.